Nurse Corner/มุมพยาบาล: การประสานงานการบริการการแพทย์ฉุกเฉินของหน่วยบริการระดับชุมชนในพื้นที่

การประสานงานการบริการการแพทย์ฉุกเฉินของหน่วยบริการระดับชุมชนในพื้นที่

ในการปฏิบัติงานร่วมกันโดยผ่านศูนย์รับแจ้งเหตุและสั่งการประจำจังหวัด: กรณีตัวอย่างพื้นที่ตำบลเชิงทะเล   อำเภอถลาง  จังหวัดภูเก็ต

นางลัดดา   ทองตัน  พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ    
ปฏิบัติงานหัวหน้าศูนย์นเรนทรอันดามัน        
โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต                    

ตำบลเชิงทะเล เป็นเขตปกครองหนึ่งในพื้นที่อำเภอถลาง  มีหน่วยกู้ชีพในสังกัดองค์การบริหารท้องถิ่น  2  หน่วย  คือ  องค์การบริหารส่วนตำบลเชิงทะเลและเทศบาลตำบลเชิงทะเล  โดยที่มีการดำเนินงานบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพื้นที่และมีการบริหารจัดการ เป็นระบบอย่างชัดเจน มีพยาบาลวิชาชีพเป็นผู้รับผิดชอบ โดยความตั้งใจของผู้รับผิดชอบและการสนับสนุนอย่างจริงจังของผู้บริหาร  สิ่งที่แสดงถึงแนวปฏิบัติที่ดีในการปฏิบัติงาน  คือ  การปฏิบัติงานในพื้นที่รับผิดชอบและการสนับสนุนนอกพื้นที่ในระบบบริการการ แพทย์ฉุกเฉินโดยรูปแบบ การปฏิบัติงานร่วมกันในภารกิจการบริการการเจ็บป่วยฉุกฉินกับการบริการชุมชน และสังคมของตนเอง ในการประสานงานร่วมกันโดยผ่านศูนย์ประสานงานจังหวัดอย่างชัดเจนและเหมาะสม  ดำเนินเป็นพื้นฐานการปฏิบัติงานประจำอย่างสม่ำเสมอ เป็นแบบอย่างการปฏิบัติงานพื้นฐานที่ดีในการสร้างระบบการปฏิบัติงานที่มี เครือข่ายหน่วยบริการปฏิบัติงานหลายหน่วยบริการ  สู่ระบบการปฏิบัติงานที่เป็นมาตรฐานผ่านกระบวนการรับรู้โดยศูนย์รับแจ้งเหตุ และสั่งการในการปฏิบัติงานทุกสถานการณ์ รวมทั้งในสถานการณ์อุบัติภัยด้วย

องค์การบริหารส่วนตำบลเชิงทะเล

    องค์การบริหารส่วนตำบลเชิงทะเล  ตั้งอยู่เลขที่  247  หมู่ที่ 5  ถนนศรีสุนทร  ตำบลเชิงทะเล  อำเภอถลาง  จังหวัดภูเก็ต เป็นที่ทำการระยะห่างจากที่ว่าการอำเภอถลาง ประมาณ 7 กิโลเมตร และห่างจากสาลากลางจังหวัดภูเก็ต  ประมาณ  22  กิโลเมตร  มีเนื้อที่โดยประมาณ  37.1  ตารางกิโลเมตร  หรือประมาณ 23,187.5 ไร่      ในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลเชิงทะเล มีประชากรทั้งสิ้น   10,284  คน    แยกเป็น  ชาย   4,983   คน  หญิง  5,301   คน ( ข้อมูล : สำนักงานทะเบียนราษฎร   อำเภอถลาง  จังหวัดภูเก็ต  วันที่   31   มีนาคม   2551 ) มีเทศบาล  1  แห่ง  คือ เทศบาลตำบลเชิงทะเล  มีพื้นที่  4.1  ตารางกิโลเมตร
วิสัยทัศน์ การพัฒนา คือ มุ่งพัฒนาสู่เมืองน่าอยู่  มีคุณภาพชีวิตที่ดี  สถานที่น่าท่องเที่ยว  บนพื้นฐานการพัฒนาที่ยั่งยืนและมีดุลยภาพ ยุทธศาตร์และแนวทางการพัฒนาในช่วงสามปี คือ การพัฒนาด้านการส่งเสริมคุณภาพชีวิต ส่งเสริมการเสริมสร้างสุขภาพอนามัยของประชาชน และป้องกันโรคติดต่อแก่ประชาชน
การปฏิบัติงานระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน  มีรถพยาบาล  2  คันพร้อมอุปกรณ์ประจำรถ  เช่น  อุปกรณ์ CPR, เครื่องเจาะ DTX, เครื่องSUCTION, KED, SPINAL BOARD, VACCUUM  SPLINT  มีวิทยุสื่อสารประจำรถพยาบาล  และประจำพนักงาน บุคลากร  ประกอบด้วย พยาบาลวิชาชีพ 1 คน พนักงานกู้ชีพที่ผ่านการอบรมระดับ FR  9  คน พนักงานกู้ชีพปฏิบัติงาน  3 ช่วงเวลา  คือ  เวลา  08.00-16.00 น. เวลา 16.00 -24.00  น. และ เวลา  24.00-08.00 น. จำนวนผู้ปฏิบัติงาน ช่วงเวลาละ 3 คน  ประกอบด้วย  พนักงานขับรถ 1  คน  และพนักงานกู้ชีพ  2  คน  สำหรับในเวลาราชการมีพยาบาลวิชาชีพร่วมปฏิบัติงานทุกครั้ง หากไม่ติดภารกิจ
เทศบาลตำบลเชิงทะเล
เทศบาลตำบลเชิงทะเล ( สุขาภิบาล ) ได้จัดตั้งตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 9  กรกฎาคม  2506  เป็นหน่วยการปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตอำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต ได้รับการเปลี่ยนฐานะจากสุขาภิบาลเป็นเทศบาล ตามพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. 2542   เมื่อวันที่  25  พฤษภาคม  2542  มีพื้นที่รับผิดชอบ  4.2  ตารางกิโลเมตร   ตั้งอยู่ในท้องที่หมู่ที่  1 ต.เชิงทะเล อ.ถลาง จ.ภูเก็ต ห่างจากชายฝั่งทะเลประมาณ 2 กิโลเมตร ห่างจากตัวเมืองจังหวัดภูเก็ตประมาณ   20 กิโลเมตร และห่างจากที่ว่าการอำเภอถลาง ประมาณ 6  กิโลเมตร  มีประชากร ตามทะเบียนราษฎร  จำนวน    4,686    คน ชาย  2,205    คน  หญิง  2,481     คน  จำนวนครัวเรือน  2,113    ครัวเรือน (30  เมษายน 2552 ) ประชากรร้อยละ 50 ประกอบอาชีพ ค้าขาย ร้อยละ 40 ประกอบอาชีพรับจ้างทั่วไปและร้อยละ 10 ประกอบอาชีพทางการเกษตร  รายได้ของประชากร    100,000   บาท / คน   /   ปี การประกอบการเกษตร   ส่วนมากปลูกไม้ผล   ไม้ยืนต้น   เป็นหลัก ผลผลิตทางการเกษตรที่สำคัญ คือ ยางพาราทุเรียน สะตอ สับปะรด   กล้วย เป็นต้น ประชากรนับถือศาสนาพุทธ   ร้อยละ 99 ของจำนวนประชากรทั้งหมด
วิสัยทัศน์การพัฒนา  คือ ชุมชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี   มีการศึกษา  รักษาสิ่งแวดล้อม  อนุรักษ์ประเพณีและวัฒนธรรมส่งเสริมอาชีพ  มีความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน  ยึดหลักการบริหารจัดการที่ดี  มียุทธศาสตร์และแนวทางการพัฒนาในช่วงสามปี คือ ยุทธศาสตร์การพัฒนาสังคมด้านการส่งเสริมคุณภาพชีวิต  โดยมีแนวทางการพัฒนาในการส่งเสริมการสริมสร้างสุขภาพอนามัยและการป้องกันโรค ติดต่อแก่ประชาชน
การดำเนินงานบริการการแพทย์ฉุกเฉิน มีบุคลากร  ประกอบด้วยพยาบาลวิชาชีพ 1 คน พนักงานกู้ชีพ 4 คน และพนักงานขับรถยนต์ 2 คน มีรถพยาบาล 1 คัน พร้อมอุปกรณ์ประจำรถ เช่น  กระเป๋าปฐมพยาบาลพร้อมชุดอุปกรณ์ CPR, AED,   เครื่อง Suction , KED , Spinal board + Head immobilizer, Vacuum sprint มีวิทยุสื่อสารประจำรถพยาบาล  และประจำพนักงาน การจัดสรรบุคลากรปฏิบัติงาน มีพนักงานกู้ชีพ 7 คน  พยาบาลวิชาชีพ 1 คน พนักงานที่ผ่านการอบรม EMT 110 ชั่วโมง  1 คน  พนักงานที่ผ่านการอบรมระดับ FR   5   คน โดยพนักงานกู้ชีพปฏิบัติงานตลอด 24 ชั่วโมง โดยทำงานตั่งแต่เวลา 08.30 น. – 08.30 น.ของวันถัดไป และหยุดพัก 24 ชั่วโมง  ช่วงเวลาในการปฏิบัติงานจะแบ่งเป็น 2 ทีม ๆ ละ 3 คน ประกอบด้วย พนักงานขับรถ 1 คน และพนักงานกู้ชีพ 2 คน โดยในเวลาราชการพยาบาลวิชาชีพจะออกปฏิบัติงานด้วยทุกครั้งในกรณีที่ไม่มี ภารกิจอื่น

รูปแบบการให้บริการในพื้นที่ตำบลเชิงทะเล

หน่วยบริการทั้ง 2 หน่วย มีการให้บริการ  คือ
1. การบริการกู้ชีพ ให้บริการช่วยเหลือรักษาพยาบาลผู้ป่วยอุบัติเหตุ  ผู้ป่วยฉุกเฉิน ณ จุดเกิดเหตุในเขตพื้นที่ของเทศบาล. และพื้นที่ใกล้เคียง สนับสนุนงานบริการการแพทย์ฉุกเฉินจังหวัดภูเก็ต
2. การบริการรับ – ส่งผู้ป่วย การให้บริการรับ-ส่งผู้ป่วยในรายที่ไม่ฉุกเฉินได้แก่ การรับ-ส่งผู้ป่วยจากโรงพยาบาลกลับบ้านหรือรับผู้ป่วยจากบ้านไปโรงพยาบาล หรือระหว่างโรงพยาบาลด้วยกัน โดยไม่คิดค่าบริการและไม่รายงานในระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน
3.การรับส่งผู้ป่วยไปรักษาต่างจังหวัด เช่น  โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ , โรงพยาบาลสวนสราญรมย์ โดยไม่คิดค่าบริการใด ๆ
4. การบริการรับ-ส่ง ศพผู้เสียชีวิตในเขตเทศบาล บริการรับ-ส่ง ศพผู้เสียชีวิตจากโรงพยาบาลเพื่อให้ญาตินำไปประกอบพิธีกรรมทางศาสนาตามที่ ต้องการ โดยไม่คิดค่าบริการใด ๆ
5. การบริการเฉพาะกิจในกิจกรรมพิเศษต่าง ๆ เช่น การแข่งขันกีฬา   การเดินขบวนรณรงค์ต่างๆ  
แนวปฏิบัติที่ดีในการปฏิบัติงานร่วมกันในพื้นที่
การประสานงานการปฏิบัติงานทุกครั้งจะแจ้งผ่านศูนย์รับแจ้งเหตุและสั่งการ ฯ จังหวัดทุกครั้ง โดยเฉพาะในกรณ๊ที่หน่วยบริการในพื้นที่ปฏิบัติภรกิจอื่นก็จะแจ้งศูนย์ ฯ ให้รับทราบและประสานงานหน่วยใกล้เคียงพร้อมสำหรับปฏิบัติงานแทน โดยไม่ได้แจ้งกันเอง
ข้อดี :    การปฏิบัติงานพื้นฐานที่เป็นระบบผ่านศูนย์ฯ ระดับจังหวัด จะทำให้เกิดการปฏิบัติงานเป็นระบบที่ยั่งยืนในทุกกรณี แม้ในเหตุการณ์ที่เป็นเหตุภัยพิบัติระดับชาติ
การปฏิบัติภารกิจในการเกื้อกูลสังคมร่วมกับบริการการแพทย์ฉุกเฉินอย่าง เหมาะสม  ตามบริบทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น คือ ในการบริการรถพยาบาลที่ไม่ใช่การเจ็บป่วยฉุกเฉินก็ไม่เบิกค่าตอบแทนจากศูนย์ ฯ มีการรายงานเพื่อแจ้งสถานะความพร้อมของรถพยาบาล
ข้อดี :    การใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินและการใช้จ่ายงบประมาณในการบริการอย่างถูกต้อง เหมาะสม ส่งผลให้เกิดภาพลักษณ์ที่ดีและการให้บริการอย่างยั่งยืน
การประสานงานร่วมกับศูนย์ฯ จังหวัดในการวางแผนการพัฒนาร่วมกันรของหน่วยบริการ  คือ การจัดทำแผนร่วมกันในการพัฒนาศักยภาพของบุคลากร ในมาตรฐานเดียวกันโดยทีมวิทยากรจังหวัด ให้หน่วยบริการผลัดเปลี่ยนกันเป็นเจ้าภาพในการจัดอบรมพนักงานกู้ชีพร่วมกัน และขยายผลในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น สู่ความครอบคลุมทุกพื้นที่
ข้อดี :    การวางแผนร่วมกันในการเป็นเจ้าภาพฝึกอบรมจะทำให้มีการฝึกอบรมฟื้นฟูได้ตลอด ทั้งปี อย่างครอบคลุมและยั่งยืน มีมาตรฐานเดียวกันโดยทีมวิทยากรจังหวัด สร้างความมั่นใจ เสริมศักยภาพ และมาตรฐานให้กับหน่วยบริการ รวมทั้งสร้างสัมพันธภาพในเครือข่ายบริการด้วย
การมีวิสัยทัศน์ที่ดีและการสนับสนุนของผู้บริหารในการสนับสนุนการบริการทั้งด้านบุคลากรและอุปกรณ์ ครุภัณฑ์ อย่างชัดเจน
ข้อดี :    รูปแบบการปฏิบัติงานที่ชัดเจนและเฉพาะกิจ ง่ายต่อการพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญยิ่ง เพราะผลลัพธ์คือชีวิตและความปลอดภัยของประชาชนที่รับบริการ
มีผู้รับผิดชอบงานอย่างชัดเจน  ทั้ง 2 หน่วยบริการมีพยาบาลวิชาชีพเป็นผู้ผลักดันให้เกิดรูปแบบและมาตรฐานในการ สร้างระบบงานของตนเองที่ร่วมกับศูนย์ ฯ จังหวัดอย่งชัดเจน
ข้อดี :    พยาบาลวิชาชีพ สามารถสร้างระบบการปฏิบัติงานที่ถูกต้อง เหมาะสม กำกับดูแลคุณภาพมาตรฐาน  รวมทั้งวางแผนการพัฒนาร่วมกับจังหวัดและเครือข่ายได้ โดยเป็นหลักที่สำคัญในการผลักดัน สื่อความสำคัญกับผู้บริหารและผู้ปฏิบัติได้อย่างชัดเจนรวมทั้งร่วมปฏิบัติ งานให้เกิดความมั่นใจและรูปแบบการปฏิบัติงานที่ถูกต้องปลอดภัยได้

ข้อคิดจากพยาบาล

การปฏิบัติงานในระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินโดย พนักงานกู้ชีพทุกระดับ โดยเฉพาะหน่วยกู้ชีพระดับตำบล ซึ่งเป็นหน่วยที่สำคัญและเข้าถึงประชาชนได้เร็วที่สุด  ดังนั้นการสร้างระบบการปฏิบัติงานที่จะส่งผลให้เกิดการพัฒนาสู่มาตรฐานความ ปลอดภัยที่แท้จริง  คือ การดูแลโดยพยาบาลวิชาชีพ ซึ่งจะสามารถสร้างความตระหนัก จิตสำนึกในการบริการ และการประสานงานผ่านระบบจังหวัด โดยพื้นฐานความรู้และการปฏิบัติในวิชาชีพ เป็นปัจจัยสำคัญให้เกิดมาตรฐานการปฏิบัติงานพื้นฐานทั้งด้านคุณภาพ การให้การรักษาพยาบาลเบื้องต้น  การใช้อุปกรณ์ ความปลอดภัย และระบบการสั่งการทางการแทพย์ที่เหมาะสมทั้งในระบบการปฏิบัติงานพื้นฐาน  กรณีอุบัติเหตุหมู่ในชุมชน  ระดับจังหวัด หรือในกรณีอุบัติภัยระดับชาติ ร่วมกับเครือข่ายได้อย่างยั่งยืน

ข้อมูลสนับสนุน

1.เทศบาลตำบลเชิงทะเล
นายชุมพล    ตันประดิษฐ์    รองนายกเทศมนตรีฝ่ายสาธารณสุข เทศบาลตำบลเชิงทะเล
นางสาววิศัลยา    ใจคำมา        พยาบาลวิชาชีพผู้ดูแลระบบงาน
นายสุบิน    เครือทอง    EMT 110 ชั่วโมง  พนักงานกู้ชีพผู้ช่วย
2.องค์การบริหารส่วนตำบลเชิงทะเล
นางสาวธนันญดา   เรืองจินดา   พยาบาลวิชาชีพ หัวหน้างานบริการสาธารณสุข อบต.เชิงทะเล

ประกาศคณะอนุกรรมการฝึกอบรมและสอบ